Dixan και Ενάλια Φύσις ανασύρουν 800 κιλά παρατημένων αλιευτικών διχτυών από το Κάβο Γκρέκο

ENGLISH TEXT FOLLOWS:

Dixan και Ενάλια Φύσις ανασύρουν 800 κιλά παρατημένων αλιευτικών διχτύων από το Κάβο Γκρέκο.

Μία από τις σημαντικότερες και πιο δυναμικές συνεργασίες της Ενάλιας Φύσις του 2023 είναι αυτή με το περιβαλλοντικό πρόγραμμα Dixan «Kαθάρισε σε Βάθος» για τον καθαρισμό του βυθού του Κάβο Γκρέκο από «δίχτυα φαντάσματα». 

Το περιβαλλοντικό πρόγραμμα Dixan «Καθάρισε Σε Βάθος» τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κύπρου. Η δράση ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2020 και συνεχίζει για τέταρτη χρονιά την επιτυχημένη πορεία του με στόχο την ανάσυρση απορριμμάτων που βρίσκονται στον βυθό των κυπριακών θαλασσών από εξειδικευμένη ομάδα δυτών.

Συνολικά, περίπου 800 κιλά διχτύων φαντασμάτων των οποίων το μήκος ισοδυναμούσε με 10 γήπεδα ποδοσφαίρου ανασύρθηκαν από τον βυθό του Κάβο Γκρέκο από το Περιβαλλοντικό Κέντρο Ερευνών Ενάλια Φύσις με την υποστήριξη του Dixan Κύπρου! 

Η πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου αφιερώθηκε για την εξερεύνηση και αναγνώριση περιοχών με παρατημένα ή/και κατεστραμμένα δίχτυα  και παραγάδια σε βάθη 20 έως και 45 μέτρα. Κατά τη δεύτερη εβδομάδα του Αυγούστου πραγματοποιήθηκαν στοχευμένες καταδύσεις για την αφαίρεση διχτύων φαντασμάτων που κρίθηκαν αναγκαία να αφαιρεθούν μετά από την αξιολόγησή τους. Κατά την περίοδο αυτή και με την πολύτιμη βοήθεια του κ. Πανίκου, τοπικού ψαρά της περιοχής, έγιναν 12 καταδύσεις.

Το Κάβο Γκρέκο βρίσκεται νοτιοανατολικά της Κύπρου και είναι προστατευόμενη περιοχή, ενταγμένη στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 (CY300005). Η θαλάσσια περιοχή του Κάβο Γκρέκο έχει χαρακτηριστεί ως Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή, ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) λόγω της ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας της (παρουσία οικοτόπων και ειδών ευρωπαϊκής προτεραιότητας). Οι θαλάσσιοι βιότοποι του Κάβο Γκρέκο αποτελούνται από υγιή λιβάδια του αγγειόσπερμου Posidonia oceanica, από υφάλους και διαπαλιρροιακούς βιότοπους σκληρού υποστρώματος –ιδανικό περιβάλλον για οργανισμούς όλων των ταξινομικών κατηγοριών– και από βυθισμένα ή ημιβυθισμένα σπήλαια που αυξάνουν την ετερογένεια και την πολυπλοκότητα των οικοτόπων της περιοχής. 

Τα δίχτυα φαντάσματα είναι δίχτυα αλιείας που είτε έχουν χαθεί, σκόπιμα απορριφθεί ή απλώς εγκαταλειφθεί στη θάλασσα λόγω της περιπλοκής τους στον πυθμένα. Δεδομένου ότι τα σύγχρονα αλιευτικά εργαλεία κατασκευάζονται ως επί το πλείστον από μη βιοαποικοδομήσιμες συνθετικές ίνες μπορούν να παραμείνουν στο θαλάσσιο περιβάλλον για αρκετές εκατοντάδες χρόνια. Δυστυχώς, πέραν της ρύπανσης και αλλοίωσης του φυσικού θαλάσσιου περιβάλλοντος μπορούν να συνεχίσουν να αιχμαλωτίζουν θαλάσσια είδη για μεγάλα χρονικά διαστήματα (όπως ψάρια, μαλάκια, εχινόδερμα, χελώνες και θηλαστικά), ένα φαινόμενο γνωστό ως «ψάρεμα φαντασμάτων». 

Για να κατανοήσουμε το μέγεθος του προβλήματος που προκαλείται στο θαλάσσιο περιβάλλον, τουλάχιστον 640.000 τόνοι αλιευτικών εργαλείων αφήνονται στους ωκεανούς κάθε χρόνο και έχει υπολογιστεί ότι ορισμένα αποθέματα ψαριών έχουν μειωθεί κατά 5 έως 30%, επηρεάζοντας σοβαρά τους ανθρώπους που εξαρτώνται από αυτά για τροφή και βιοπορισμό (ψαράδες, καταναλωτές, παράκτιες κοινότητες κ.λπ.). Επιπλέον, το 71% της τυχαίας παγίδευσης θαλάσσιων ζώων οφείλεται σε «αλιευτικά εργαλεία φαντάσματα», δηλαδή υπολογίζεται ότι περίπου 136.000 μεγάλες φάλαινες, δελφίνια, φώκιες, θαλάσσια λιοντάρια και χελώνες εμπλέκονται σε αυτά. Τέλος, τα «αλιευτικά εργαλεία φαντάσματα» εκτιμάται ότι απελευθερώνουν σημαντικές ποσότητες μακρο- και μικροπλαστικών στον ωκεανό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μία σειρά τοξικών επιδράσεων στη θαλάσσια ζωή, συμπεριλαμβανομένων διαταραχών ανάπτυξης των ζώων, επηρεασμού της ικανότητας πρόσληψης τροφής και της συμπεριφοράς τους. Προκαλούν, επίσης, διαταραχές στην αναπαραγωγή και το ανοσοποιητικό σύστημα, γενετική βλάβη και πολλά άλλα. Αυτό με τη σειρά του επηρεάζει έμμεσα τον κλάδο της αλιείας και την υγεία των καταναλωτών. Αναφορικά, τα μικροπλαστικά στους ανθρώπους έχει επιβεβαιωθεί ότι σχετίζονται με την παχυσαρκία, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τις αναπαραγωγικές διαταραχές και τον καρκίνο του μαστού.

Οι αλιείς και οι χειριστές σκαφών διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην πρόληψη και την επίλυση των επιπτώσεων των «αλιευτικών εργαλείων φαντάσματα» στο θαλάσσιο περιβάλλον. Οι αλιείς μπορούν να υιοθετήσουν υπεύθυνες και βιώσιμες μεθόδους αλιείας, όπως να:

o Καθορίσουν τον εξοπλισμό που μπορούν να διαχειριστούν υπεύθυνα.

o Ταιριάζουν τις τεχνικές αλιείας τους με τις συνθήκες ψαρέματος.

o Αποφεύγουν να τοποθετούν τα αλιευτικά εργαλεία τους (εξοπλισμό) κοντά σε άλλους ψαράδες και να αποφεύγουν το ψάρεμα σε περιοχές ή καταστάσεις υψηλού κινδύνου.

o Μοιράζονται τη γνώση υποβρύχιων εμποδίων που συνάντησαν με άλλους ψαράδες για να αποφεύγεται η παγίδευσή τους στον βυθό.

o Εκπαιδεύουν το πλήρωμά τους με τις δέουσες μεθόδους αποθήκευσης και απόρριψης εξοπλισμού.

o Απορρίπτουν τα αλιευτικά εργαλεία στο τέλος του κύκλου ζωής τους σε καθορισμένες εγκαταστάσεις στην ξηρά ή γίνεται ανακύκλωσή τους (π.χ. πώληση σε εστιατόρια για διακόσμηση).

Κάθε ενέργεια που κάνουμε κατά του περιβάλλοντος θα κάνει τον κύκλο της και θα έρθει πίσω σε εμάς, συχνά με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων και των ζώων. Κάθε επιλογή που κάνουμε έχει ένα «τίμημα» που πρέπει να πληρωθεί, αλλά μπορούμε πραγματικά να αντέξουμε οικονομικά πληρώνοντας με την υγεία, τα προς το ζην και την επιβίωσή μας;

Τέλος θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το Δήμο Αγίας Νάπας που είναι πάντα πρόθυμος να στηρίξει τις περιβαλλοντικές δράσεις της Ενάλιας Φύσις και που μας στήριξε και σε αυτή την προσπάθεια συλλέγοντας και διαχειρίζοντας τα ανασυρόμενα δίχτυα.

//

Dixan and Enalia Physis retrieved 800kg of ghosts nets from Cape Greco. 

One of the most important and strong collaborations of Enalia Physis Environmental Research Centre for 2023 is the one with the environmental program Dixan “Clean in Depth” for clearing the sea bottom of Cape Greco from “ghost nets”.

The environmental program Dixan “Clean in Depth ” is under the auspices of the Ministry of Agriculture, Rural Development and Environment of Cyprus. It launched in the summer of 2020 and with the help of technical divers, it successfully manages to retrieve tons of waste from the sea floor of Cyprus to this day!

In total, approximately 800 kg of “ghost nets” with length equivalent to 10 football fields were recovered from the Cape Greco’s seabed by technical divers from Enalia Physis Environmental Research Centre with the financial support of Dixan Cyprus.

The first week of August was devoted to the exploration and identification of areas with abandoned and/or damaged nets and bottom long-lines in depths of 20 to 45 meters. During the second week of August, targeted dives were carried out to remove ghost nets that were deemed necessary in their original assessment. With the valuable help of Mr. Panikos, a local fisherman of the area, a total of 12 dives were performed.

Cape Greco is located southeast of Cyprus and is a protected and an established Natura 2000 site (CY300005). The marine area of Cape Greco has been designated as a Marine Protected Area (MPA), as Site of Community Importance (SCI) and Special Protection Area (SPA) due to its particular ecological importance (presence of priority habitats with foundation species). Cape Greco’s marine habitats are consisted of healthy diverse meadows of the seagrass Posidonia oceanica, rocky reefs and intertidal hard substrate habitats – an ideal environment for organisms of all taxa – and by submerged or semi-submerged caves that increase the habitat heterogeneity and complexity of the area. 

“Ghost nets” are fishing nets that have either been lost, intentionally discarded or simply abandoned at sea due to their entanglement on the sea bottom. Since modern fishing gear is mostly made of non-biodegradable synthetic fibers, it can remain in the marine environment for hundreds of years. Unfortunately, in addition to polluting and altering the natural marine environment, they can continue to capture marine species for long periods of time (such as fish, molluscs, echinoderms, turtles and mammals), a phenomenon known as “ghost fishing”.

To understand the magnitude of the problem caused by ghost gear in the marine environment, at least 640,000 tons of fishing gear is left in the oceans each year and it has been estimated that some fish stocks have declined 5 to 30%, deeply affecting the people that depend on them for food and livelihood (fishers, consumers, coastal communities etc.). Furthermore, 71% of marine animal entanglements involve ghost gear, which is estimated that approximately 136,000 large whales, dolphins, seals, sea lions and turtles are captured in them. Lastly, ghost gear is estimated to release substantial amounts of macro and microplastics in the ocean. This, results in a series of toxic effects on marine life including growth and development disorders, impacting their feeding and behavioural ability, causing reproductive and immunity toxicity, genetic damage and many more; indirectly impacting the fishing industry and consumers’ health. For reference, microplastics in humans have been confirmed to be associated with obesity, cardiovascular disease, reproductive disorder, and breast cancer.

Fishers and vessel operators play a crucial role in preventing and solving the threat posed by ghost gear in the marine environment. Fishers can adopt responsible and sustainable fishing methods, such as:

• Set the amount of gear that they can responsibly manage, 
• Match their fishing techniques with the fishing conditions,
• Avoid setting their gear in proximity to other fishers and avoid fishing in high-risk areas or situations,
• Share knowledge of underwater obstructions with other fishers to avoid entanglement,
• Train their crew on proper gear storage and disposal methods, and 
• Dispose end-of-life fishing gear at onshore designated facilities or recycle them (i.e., sell to restaurants for décor). 

Every action we take against the environment is an action that will make its cycle and come back to us, often with adverse effects to both human and animal health. Every choice made has a ‘toll’ to be paid, but can we really afford to pay with our health, livelihoods and survival?

Lastly, we would like to thank the Municipality of Ayia Napa which is always willing to support the environmental actions of Enalia Physis and which also supported us in this effort by collecting and managing the retrieved nets.